زپباند قرص لاغری یا سوزن تغییر سبک زندگی؟ 🔥 (Zepbound)

من، دکتر مصطفی امیری، متخصص مغز و اعصاب و فلوشیپ اختلالات خواب، این‌جا می‌خواهم خیلی خودمانی اما کاملاً علمی برایت توضیح بدهم که داروی لاغری زپباند (Zepbound) چیست، برای چه کسانی مناسب است، چقدر واقعاً کمک به لاغری می‌کند، چه عوارضی دارد و چطور می‌شود تصمیم گرفت که استفاده از آن برای تو «فرصت» است یا «ریسک».

یک نکته مهم از همان اول:
در حرف‌های روزمره به زپباند می‌گویند «قرص لاغری»، اما در واقع تزریق هفتگی زیرپوستی است، نه قرص خوراکی 💉.

زپباند چیست؟ «نسل جدید داروهای لاغری» به زبان ساده 🟢

زپباند (Zepbound) نام تجاری دارویی به نام تیروزپاتید (Tirzepatide) است؛ دارویی که توسط شرکت Lilly ساخته شده و به‌صورت تزریق زیرپوستی هفتگی برای کاهش وزن و کنترل بلندمدت وزن در افراد دچار چاقی یا اضافه وزن همراه با مشکلات وابسته به وزن تجویز می‌شود.

نکات کلیدی درباره زپباند:

• داروی تجویزی است؛ یعنی فقط باید تحت نظر پزشک استفاده شود.
• در رده داروهای اگونیست هورمون‌های اینکرتین قرار می‌گیرد.
• به‌طور هم‌زمان روی دو گیرنده مهم اثر می‌گذارد:
  • GLP-1
  • GIP
    به همین دلیل به آن «داروی دوگانه‌اثر» می‌گویند.
• علاوه بر کاهش وزن، در افراد چاق دچار آپنه خواب متوسط تا شدید هم برای بهبود آپنه خواب تأیید شده است؛ یعنی دقیقاً جایی که تخصص مغز و اعصاب و خواب مثل کار من وسط ماجرا قرار می‌گیرد 😴🫁.

به زبان خودمانی:
زپباند یک «سوزن لاغری» است که کاری می‌کند احساس گرسنگی‌ات کم‌تر شود، زودتر سیر شوی، معده‌ات کندتر خالی شود و بدن‌ات قند و انرژی را هوشمندتر مصرف کند؛ نتیجه‌اش برای خیلی‌ها کاهش وزن قابل توجه، آن هم طی ماه‌ها و سال‌هاست – البته نه جادویی، بلکه همراه با رژیم و حرکت 🎯.

زپباند چگونه لاغر می‌کند؟ مغز، روده و هورمون‌ها در یک تیم ⚙️🧠

برای درک بهتر زپباند، باید کمی با هورمون‌های دوست‌داشتنیِ روده آشنا شویم:

وقتی غذا می‌خوریم، روده هورمون‌هایی مثل GLP-1 و GIP ترشح می‌کند که:

• به مغز سیگنال می‌دهند «سیر شدیم، بس است!»
• به پانکراس می‌گویند «انسولین را تنظیم کن»
• روی معده اثر می‌گذارند و تخلیه آن را کندتر می‌کنند

زپباند یک آگونیست گیرنده GLP-1 و GIP است؛ یعنی نسخه‌ی قوی‌تر و طولانی‌اثر همین هورمون‌های طبیعی.

اثرهای اصلی زپباند که به کاهش وزن کمک می‌کنند:

1. 🔻 کاهش اشتها و ولع خوردن
   • مغز پیام «گرسنه‌ام» را ضعیف‌تر دریافت می‌کند.
   • حجم وعده‌های غذایی‌ات خودبه‌خود کم می‌شود، بدون این‌که احساس شکنجه‌ی شدید گرسنگی داشته باشی.
2. ⏳ کند شدن تخلیه معده
   • غذا مدت بیشتری در معده می‌ماند.
   • احساس سیری طولانی‌تر می‌شود؛ انگار معده‌ات به‌جای «فست‌فود» تبدیل می‌شود به «رستوران کند ولی باکیفیت»!
3. 💉 بهبود پاسخ بدن به انسولین و قند خون
   • بدن بهتر با قند غذا برخورد می‌کند.
   • این موضوع در افراد دچار پیش‌دیابت یا دیابت نوع ۲ ارزش مضاعف دارد.
4. ⚖️ کمک غیرمستقیم به بهبود هورمون‌های گرسنگی و سیری
   • در طول زمان، تعادل هورمون‌هایی مثل لپتین و گرلین به سمت الگوی سالم‌تر حرکت می‌کند.

اگر بخواهم یک تشبیه بزنم:
زپباند مثل این است که دکمه‌های تنظیم صدای گرسنگی، سیری و متابولیسم در مغز و روده را با هم پایین می‌کشد و روی «حالت اقتصادی» می‌گذارد 💡.

چقدر واقعاً با زپباند وزن کم می‌شود؟ اعداد واقعی، نه تبلیغاتی 🔢🏁

در مطالعات بزرگ مثل SURMOUNT-1، افرادی که زپباند گرفته‌اند (همراه با رژیم و فعالیت بدنی) به‌طور میانگین نتایج زیر را داشته‌اند:

• با دوز ۵ میلی‌گرم هفتگی: حدود ۱۶٪ کاهش وزن بدن (میانگین ~۳۵/۵ کیلو) طی حدود ۷۲ هفته
• با دوز ۱۰ میلی‌گرم: حدود ۲۱٪ کاهش وزن (نزدیک ~۴۹ کیلوگرم)
• با دوز ۱۵ میلی‌گرم: حدود ۲۲–۲۳٪ کاهش وزن (حدود ~۵۲ کیلوگرم)

برای مقایسه: گروهی که داروی واقعی نمی‌گرفتند (دارونما) در همان مدت فقط حدود ۲–۳٪ وزن کم کردند.

یعنی اگر کسی ۱۰۰ کیلو باشد، عدد ۲۰–۲۲٪ یعنی چیزی حدود ۲۰ تا ۲۲ کیلو کاهش وزن در یک سال و نیم؛ البته این «میانگین» است و بدن هر کس داستان خودش را دارد.

مقایسه‌ی جالب: زپباند در برابر بعضی رقبا 💊⚖️

بر اساس بعضی مطالعات مقایسه‌ای، تیروزپاتید در مدیریت وزن، به‌طور متوسط کاهش وزن بیشتری نسبت به سماگلوتید نشان داده است.

زپباند برای چه کسانی طراحی شده است؟ آیا من هم کاندید هستم؟ 🎯

طبق راهنماها و مجوزهای فعلی:

زپباند معمولاً برای افراد بزرگسال:

• با چاقی (BMI ≥ ۳۰)، یا
• با اضافه وزن (BMI ≥ ۲۷) به‌همراه حداقل یک مشکل مرتبط با وزن مثل:
  • فشار خون بالا
  • دیابت نوع ۲ یا پیش‌دیابت
  • چربی خون بالا
  • بیماری‌های قلبی‌–عروقی
  • آپنه خواب متوسط تا شدید

تجویز می‌شود.

و مهم‌تر از همه:

• باید همراه با رژیم کم‌کالری
• و افزایش فعالیت بدنی باشد؛
  خود زپباند به‌تنهایی بدون تغییر سبک زندگی، مثل این است که موبایل را شارژ کنی ولی هم‌زمان GPS، بلوتوث، وای‌فای و بازی سنگین را باز نگه داری؛ بالاخره باتری کم می‌آورد!

زپباند چگونه تزریق می‌شود؟ یک‌بار در هفته، شبیه روتین مسواک 😊💉

زپباند به‌صورت سوزن زیرپوستی (Subcutaneous) تزریق می‌شود؛ معمولاً در:

• شکم
• ران
• یا پشت بازو

بر اساس بروشور رسمی:

• دوز شروع: ۲٫۵ میلی‌گرم هفتگی برای ۴ هفته (فقط جهت شروع؛ دوز نگهدارنده نیست)
• سپس معمولاً هر ۴ هفته می‌شود دوز را ۲٫۵ میلی‌گرم بالا برد (۵، ۷٫۵، ۱۰، ۱۲٫۵، تا حداکثر ۱۵ میلی‌گرم در هفته)
• دوز نگهدارنده برای کاهش وزن معمولاً ۵، ۱۰ یا ۱۵ میلی‌گرم است (بسته به تحمل و پاسخ فرد)

این افزایش آهسته دوز برای این است که عوارض گوارشی کمتر شود.

⚠️ مهم:
انتخاب دوز، سرعت افزایش و ادامه یا قطع دارو باید کاملاً تحت نظر پزشک باشد؛ این بخش را اصلاً برای خوددرمانی نخوان!

عوارض زپباند؛ روی دیگر سکه 💊🛑

هیچ داروی قوی‌ای در پزشکی بدون قیمت نیست. زپباند هم عوارضی دارد که باید قبل از شروع، با چشم باز درباره‌شان بدانی.

عوارض شایع‌تر (بیشتر گوارشی) 😵‍💫

بر اساس مطالعات و برگه اطلاعات دارو:

• تهوع (یکی از شایع‌ترین‌ها) 🤢
• استفراغ
• اسهال یا یبوست
• درد و ناراحتی شکمی
• سوءهاضمه و سوزش سردل (رفلاکس)
• آروغ و نفخ
• احساس خستگی
• واکنش در محل تزریق (قرمزی، خارش خفیف)
• کاهش اشتها (که البته بخشی از اثر داروست)
• ریزش مو در درصدی از افراد – احتمالاً بیشتر به‌دلیل کاهش سریع وزن تا خود دارو؛ در زنان بیشتر از مردان گزارش شده است.

در بسیاری از افراد، این عوارض در چند هفته‌ی اول شدیدترند و با تطابق بدن و تنظیم دوز، قابل کنترل می‌شوند؛ اما برای بعضی‌ها آن‌قدر آزاردهنده‌اند که ادامه‌ی دارو را سخت می‌کنند.

عوارض کمتر شایع اما مهم ⚠️

موارد زیر نادرترند، اما چون مهم هستند، حتماً باید از آن‌ها آگاه باشی:

• التهاب پانکراس (پانکراتیت)
  • درد شدید و ناگهانی شکم که به پشت می‌زند
  • معمولاً با تهوع و استفراغ
• مشکلات کیسه صفرا (سنگ صفرا، التهاب کیسه صفرا)
  • درد سمت راست و بالای شکم، به‌خصوص بعد از غذاهای چرب
• کم‌آبی و آسیب کلیه در صورت اسهال/استفراغ شدید و طولانی
• کاهش قند خون در افرادی که هم‌زمان داروهای دیگر پایین‌آورنده قند مصرف می‌کنند
• احتمال تأثیر روی تیروئید و خطر تومورهای سلول C تیروئید در مطالعات حیوانی؛ به همین دلیل در افراد با سابقه‌ی سرطان مدولاری تیروئید یا سندرم MEN2 ممنوع است.
• واکنش‌های حساسیتی شدید (نادر)

پس اگر روی زپباند فکر می‌کنی، لازمه که پزشکت بداند آیا:

• مشکل تیروئید خاص در خانواده‌ات هست یا نه
• سابقه پانکراتیت، سنگ صفرا، بیماری کلیوی یا مشکلات گوارشی جدی داشته‌ای یا نه
• چه داروهای دیگری (به‌خصوص برای دیابت) مصرف می‌کنی

زپباند و مغز و خواب؛ چرا یک متخصص مغز و خواب در این‌باره حرف می‌زند؟ 😴🧠

شاید بپرسی: «دکتر امیری، زپباند به لاغری چه ربطی به تخصص مغز و اعصاب و خواب دارد؟»

چند پاسخ مهم:

1. زپباند و آپنه خواب (OSA)
   • اضافه وزن یکی از مهم‌ترین عوامل آپنه خواب است.
   • دفعات وقفه‌ی تنفسی در آپنه خواب با کاهش وزن کم می‌شود.
   • در مطالعات جدید، زپباند نه‌فقط وزن را کم کرده، بلکه تعداد وقفه‌های تنفسی و شدت آپنه خواب را هم کاهش داده؛ حتی در حدی که بخشی از بیماران دیگر معیارهای آپنه شدید را نداشتند.
2. تأثیر وزن و خواب بر مغز
   • چاقی و آپنه خواب، هر دو ریسک سکته مغزی، افت شناخت، افسردگی و اضطراب را بالا می‌برند.
   • وقتی وزن و کیفیت خواب با هم بهتر شوند، مغز در طول روز شارژتر، شادتر و سالم‌تر کار می‌کند.
3. تجربه‌ی بالینی
   • در کلینیک من، بیماران زیادی را می‌بینیم که هم چاقی، هم آپنه خواب، هم مشکلات خلقی دارند.
   • دارویی مثل زپباند اگر درست و در جای خودش استفاده شود، می‌تواند بخشی از یک برنامه چندرشته‌ای باشد: متخصص مغز و اعصاب، فوق تخصص خواب، روانپزشک، روانشناس، متخصص تغذیه و گاهی پزشک قلب.

پس زپباند فقط یک «سوزن لاغری» نیست؛ گاهی قطعه‌ای از پازل پیچیده‌ای است که نامش سلامت مغز، قلب و خواب است ⭐.

زپباند؛ داروی جادویی یا ابزار جدی در درمان چاقی؟ 🎭

بیاییم خیلی صادق باشیم:

• چاقی یک بیماری مزمن و چندعاملی است؛ ژنتیک، محیط، هورمون، روان، خواب، سبک زندگی…
• مغز انسان برای دوران قحطی طراحی شده، نه برای دنیای فست‌فود، استرس مزمن و کم‌تحرکی.
• در این شرایط، بدن خیلی از افراد واقعاً به کمک بیشتر از «فقط اراده» نیاز دارد.

زپباند مثل یک ابزار قدرتمند در جعبه‌ابزار درمان چاقی است:

• نه باید آن را خدای لاغری بدانیم،
• نه باید از ترس عوارض، شیطانی‌اش کنیم.

آنچه تعیین می‌کند زپباند برای تو مفید است یا خطرناک، این‌هاست:

• وضعیت پزشکی‌ات
• داروهایی که مصرف می‌کنی
• سبک زندگی و آمادگی‌ات برای تغییر
• حمایت روانی و خانوادگی
• و مهم‌تر از همه، داشتن پزشک و تیمی که دارو را مثل یک «پروژه‌ی بلندمدت» مدیریت کنند، نه یک نسخه‌ی کوتاه‌مدت هیجانی.

در کلینیک مغز و اعصاب و روان دکتر مصطفی امیری ما دقیقاً همین کار را می‌کنیم:
اگر گزینه‌ی زپباند مطرح شود، آن را در چارچوب یک برنامه جامع کاهش وزن و بهبود خواب و سلامت مغز قرار می‌دهیم؛ نه به‌عنوان یک سوزن تنها و بی‌پشتوانه.

جدول خلاصه: مزایا و ریسک‌های زپباند در یک نگاه 📊

ترین‌ها در دنیای زپباند 🔥🔟

• قوی‌ترین اثر گزارش‌شده بر وزن در بین داروهای لاغری فعلی بر پایه اینکرتین‌ها، تا امروز، مربوط به تیروزپاتید (همین داروی زپباند) بوده است.
• شایع‌ترین عارضه آزاردهنده: تهوع و ناراحتی گوارشی.
• بحث‌برانگیزترین عارضه: ریزش مو در بخشی از افراد، که احتمالاً بیشتر با سرعت کاهش وزن ارتباط دارد تا خود دارو.
• جالب‌ترین کاربرد اضافه‌شده: تأیید رسمی برای آپنه خواب متوسط تا شدید در افراد چاق – چیزی فراتر از فقط «داروی لاغری».
• داغ‌ترین بحث روز در مجامع علمی: ترکیب داروهای سه‌گانه‌ی جدید (مثل Retatrutide) که روی سه گیرنده GLP-1، GIP و گلوکاگون کار می‌کنند و شاید از زپباند هم قوی‌تر شوند؛ اما فعلاً در مرحله‌ی کارآزمایی‌اند.

الف) افسانه یا واقعیت درباره زپباند 🧩

افسانه ۱: «زپباند داروی معجزه است؛ هر کس بزند، لاغر می‌شود!»

❌ افسانه
واقعیت:

• در مطالعات، میانگین‌ها عالی‌اند، اما همیشه افرادی هستند که به دارو کم‌تر پاسخ می‌دهند یا به‌خاطر عوارض نمی‌توانند دوز مناسب را تحمل کنند.
• بدون رژیم و فعالیت بدنی، بهترین نتیجه حاصل نمی‌شود.

افسانه ۲: «زپباند یک قرص لاغری ساده است؛ چیز مهمی نیست»

❌ افسانه

• اولاً قرص نیست، تزریق زیرپوستی هفتگی است.
• ثانیاً دارویی است با اثرات قوی متابولیک و عوارض بالقوه جدی؛ برای شوخی و مصرف دوستانه و اینستاگرامی ساخته نشده.

افسانه ۳: «اگر با زپباند لاغر شوم، بعدش تا آخر عمر لاغر می‌مانم»

❌ نه دقیقاً.

• چاقی یک بیماری مزمن است؛ مثل فشار خون.
• در عمل، اگر به‌طور ناگهانی دارو را قطع کنی ولی رژیم و فعالیت تغییر نکرده باشد، بخشی از وزن به‌مرور برمی‌گردد.
• هدف این است که در طول درمان، عادت‌های غذایی، ورزشی و رفتاری آن‌قدر تغییر کند که حتی اگر دوز دارو کم شد، سبک زندگی جدید کمک کند وزن تا حدی پایدار بماند.

افسانه ۴: «زپباند برای هر کسی که می‌خواهد ۴–۵ کیلو کم کند، مناسب است»

❌ خیر.

• این دارو برای چاقی و اضافه وزن همراه با مشکلات سلامتی طراحی شده، نه برای اصلاح موقت اندام قبل از مهمانی یا عروسی.

ب) جدیدترین‌ها، جالب‌ترین‌ها و عجیب‌ترین‌ها درباره زپباند 🌍🧪

• افت قیمت زپباند: در خبرهای بسیار جدید، شرکت سازنده قیمت برخی دوزهای زپباند را کاهش داده تا دسترسی بیماران آمریکایی بیشتر شود؛ نشانه‌ای از این‌که بازار داروهای لاغری آن‌قدر داغ شده که موضوع قیمت و پوشش بیمه‌ای به یک بحث جدی جهانی تبدیل شده است.
• نسل بعدی داروها: دارویی به نام رتاتروتید (Retatrutide) در کارآزمایی‌ها وزنی حتی بیش از زپباند کم کرده و روی سه گیرنده (GLP-1، GIP و گلوکاگون) اثر می‌گذارد؛ به آن لقب «Triple-G» داده‌اند. فعلاً در فاز تحقیقاتی است، ولی نشان می‌دهد مسابقه‌ی علمی برای درمان چاقی تازه شروع شده.
• ارتباط با بیماری‌های قلبی و کبدی: راهنماهای جدید درمان چاقی پیشنهاد می‌کنند داروهایی مثل تیروزپاتید نه‌فقط برای لاغری، بلکه برای کاهش ریسک بیماری قلبی، بهبود کبد چرب و نارسایی قلبی با EF حفظ‌شده هم می‌توانند نقش داشته باشند؛ البته باز هم زیر چتر یک برنامه جامع پزشکی.
• نقش هوش مصنوعی: در حال توسعه مدل‌هایی هستند که بر اساس آزمایش‌ها، ژن‌ها، الگوی خواب و حرکت، پیش‌بینی کنند چه کسی به زپباند بهتر جواب می‌دهد و چه کسی بیشتر در خطر عوارض است؛ یعنی نسخه‌های «فوق شخصی‌سازی‌شده» در راه‌اند 🤖.

پ) نظرات واقعی مردم در مورد «زپباند» از سراسر جهان 💬🌎

(برای حفظ حریم خصوصی، نام‌ها و برخی جزئیات تغییر داده شده‌اند، اما فضای کلی تجربه‌ها واقعی است.)

👩‍💼 مینا، ۳۶ ساله، کارمند بانک، ساکن تهران – سعادت‌آباد
«من سال‌ها با رژیم‌های یوئویی جنگیدم؛ هر بار ۸–۹ کیلو کم می‌کردم، بعد از شش ماه دوباره برمی‌گشت. دکتر غدد به من زپباند پیشنهاد داد. اول از سوزن می‌ترسیدم، ولی با خودم گفتم یک بار هم به پزشکی مدرن اعتماد کنم. سه ماه اول تهوع اذیتم کرد، بعد با تنظیم دوز بهتر شد. بعد از یک سال، حدود ۲۲ کیلو کم کردم. چیزی که بیشتر از وزن خوشحالم می‌کند این است که شب‌ها که می‌خوابم دیگر نفس‌نفس نمی‌زنم و صبح با سردرد بیدار نمی‌شوم. خودم را مجبور کرده‌ام هم‌زمان کلاس پیاده‌روی و یوگا هم بروم؛ نمی‌خواهم لاغری‌ام فقط به تزریق وابسته باشد.»

👨‍💻 آرمین، ۴۰ ساله، برنامه‌نویس، ساکن آمستردام، اهل شیراز
«کار من پشت سیستم است و سال‌ها بود BMI من بالای ۳۵ بود. بعد از یک اپیزود تنگی نفس، دکتر کاردیولوژیست گفت یا وزنت را جدی کم کن یا منتظر مشکلات جدی‌تر باش. با پیشنهاد تیم تغذیه و پزشک عمومی، روی زپباند رفتم. چیزی که برایم جالب بود، کم شدن ولع شبانه به اسنک و شیرینی بود. قبلاً هر بار استرس می‌گرفتم می‌رفتم سراغ یخچال؛ حالا بالاخره می‌توانم گاهی استرس را بدون غذا تحمل کنم. هنوز هم از وزن ایده‌آل دورم، ولی برای اولین بار احساس می‌کنم بازی را دارم می‌برم، نه می‌بازم.»

👩‍🎨 نازنین، ۲۹ ساله، طراح گرافیک، ساکن استانبول، بزرگ شده‌ی یوسف‌آباد تهران
«دوست من در کانادا با زپباند خیلی خوب لاغر شده بود و مدام برایم عکس می‌فرستاد. من هم از دکتر خواستم برایم شروع کند. اما بدن من با او یکی نبود! تهوع و دل‌دردم آن‌قدر شدید شد که بعد از چند ماه روی دوز پایین، تصمیم گرفتیم قطع کنیم. اولش خیلی ناامید شدم، ولی بعد فهمیدم این دارو مثل لباس نیست که اگر به یکی آمد، حتماً به دیگری هم بیاید. الان با کمک روانشناس تغذیه، روی رابطه‌ی احساسی‌ام با غذا کار می‌کنم و ورزشم را جدی‌تر کرده‌ام. حتی بدون زپباند هم ۱۰ کیلو کم کردم و مهم‌تر از آن، انگار ذهنم سبک‌تر شده.»

👨‍🔧 پرویز، ۵۵ ساله، مکانیک، ساکن کرج
«دکتر قلبم همیشه می‌گفت شکم‌ات را کم کن، ولی من فقط چند روز رژیم می‌گرفتم و بعد ول می‌کردم. وقتی برای فشار خون رفتم پیش متخصص داخلی، برایم از زپباند گفت و خیلی جدی درباره عوارضش هم توضیح داد. با هم تصمیم گرفتیم شروع کنیم. همسرم گفت اگر قرار است تزریق کنی، من هم کنارت می‌آیم و با هم پیاده‌روی می‌رویم. الان بعد از ۹ ماه، هم ۱۳ کیلو کم کرده‌ام، هم فشارخونم با داروی کمتر کنترل شده. هنوز هم از سوزن خوشم نمی‌آید، ولی هر بار که به آینه نگاه می‌کنم و نفس کشیدن‌ام راحت‌تر است، می‌گویم ارزشش را داشت.»

👩‍⚕️ هاله، ۴۳ ساله، متخصص بیهوشی، ساکن رشت
«برای من زپباند یک تجربه دوگانه بود؛ هم به‌عنوان بیمار، هم پزشک. اضافه وزن و آپنه خواب داشتم و سر اتاق عمل بارها دیدم که چطور مشکلات تنفسی در بیماران چاق دردسرساز می‌شود. با مشورت همکار فوق تخصص غدد و متخصص خواب، درمانم با تیروزپاتید شروع شد. چیزی که خیلی برایم جالب بود این بود که شاخص آپنه خوابم در تست بعدی تقریباً نصف شد. احساس می‌کنم شب‌ها مغزم بالاخره اکسیژن کافی می‌گیرد. از طرف دیگر، به بیمارانم هم حالا با دید بازتری درباره داروهای لاغری توضیح می‌دهم؛ نه آن را معجزه می‌کنم، نه شیطان.»

👨 یونس، ۳۳ ساله، راننده اسنپ در تهران (میدان ولیعصر)
«من آدمی بودم که همیشه می‌گفتم «غذا تنها دل‌خوشی‌ام است»؛ مخصوصاً بعد از شیفت‌های طولانی. وزنم رسید به ۱۳۵ کیلو و یک شب توی اتوبان نزدیک بود خوابم ببرد پشت فرمان. بعد از آن اتفاق، رفتم دکتر. گفت قند خونت مرزی است، فشار خونت بالاست، آپنه خواب هم داری. پیشنهادش زپباند و دستگاه CPAP بود. اولش فکر کردم زندگی‌ام شده سیم و سوزن، ولی الان بعد از یک سال، ۲۵ کیلو کم کرده‌ام، راحت‌تر رانندگی می‌کنم، و مهم‌تر از همه این‌که دخترم دیگر نمی‌ترسد شب‌ها نفس‌ام بند بیاید. هنوز عاشق غذا هستم، ولی دیگر اجازه نمی‌دهم غذا رئیس زندگی‌ام باشد.»

👩‍🏫 شیدا، ۴۷ ساله، معلم ادبیات، ساکن مشهد
«در دوران کرونا وزنم بالا رفت و پایین نیامد. اولش فقط از ظاهر ناراحت بودم، بعد دیدم فشار خونم هم بالا رفته. وقتی در شبکه‌های اجتماعی درباره زپباند خواندم، راستش وسوسه شدم خودم به‌نوعی تهیه‌اش کنم، ولی دخترم (که دانشجوی پزشکی است) گفت بدون پزشک اصلاً سمتش نرو. رفتیم پیش فوق‌تخصص غدد و او هم مرا برای بررسی خواب به کلینیک فرستاد؛ معلوم شد آپنه خواب متوسط دارم. بعد از کلی صحبت، تصمیم گرفتیم زپباند را در چارچوب یک برنامه‌ی کامل شروع کنیم. الان بعد از ۱۴ ماه، حدود ۱۸ کیلو وزن کم کرده‌ام، شعر گفتن‌ام برگشته، و سر کلاس انرژی‌ام شبیه سال‌های اول تدریس شده. هنوز هم هر بار سوزن را می‌بینم، زیر لب یک بیت از حافظ می‌خوانم تا دلم قرص شود!»

👨‍🎓 سام، ۲۵ ساله، دانشجوی دکتری هوش مصنوعی، ساکن تورنتو، متولد اصفهان
«من با مغزها و الگوریتم‌ها سر و کار دارم، ولی مغز خودم در برابر چیپس و پیتزا خیلی الگوریتم سالمی نداشت! اضافه وزنم داشت روی اعتماد‌به‌نفسم اثر می‌گذاشت. از وقتی زپباند را با مشورت پزشک خانوادگی شروع کردم، انگار بخشی از نویزهای ذهنی‌ام کم شده؛ دیگر تمام روز به این فکر نمی‌کنم که چه بخورم. جالب است که هم‌زمان در تحقیقاتی که روی «مدل‌سازی پیش‌بینی‌کننده برای پاسخ به داروهای لاغری» کار می‌کنیم، می‌بینم آینده احتمالاً به سمت نسخه‌های شخصی‌سازی شده می‌رود؛ جایی که هوش مصنوعی کمک می‌کند بفهمیم کدام بدن، با کدام ژن‌ها و عادات، از زپباند بیشتر سود می‌برد و چه کسی باید سراغ روش دیگری برود.»

در نهایت، اگر این متن را تا این‌جا خوانده‌ای و در ذهنت هنوز می‌چرخد:
«آیا زپباند برای من مناسب است یا نه؟»

بهترین کار این است که:

1. وضعیت پزشکی، داروها، سبک خواب، خلق‌وخو و سبک زندگی‌ات به‌صورت کامل توسط یک پزشک بررسی شود.
2. اگر زپباند گزینه‌ی مناسبی بود، در کنار تغذیه، فعالیت بدنی، اصلاح خواب و حمایت روانی استفاده شود.
3. اگر مناسب نبود، بدانی که هنوز دنیا‌ی درمان چاقی فقط به یک دارو ختم نمی‌شود؛ راه‌های دیگری هم هست.

من و همکارانم در کلینیک مغز و اعصاب و روان، چه برای چاقی همراه با آپنه خواب، چه برای مشکلات مغز و اعصاب، اختلالات خواب و مشاوره‌های روانپزشکی و روان‌شناسی (حضوری و آنلاین) کنار شما هستیم تا تصمیم‌تان درباره داروهایی مثل زپباند، تصمیمی باشد آگاهانه، علمی و امن – نه تصمیمی از سر هیجان شبکه‌های اجتماعی 💚

اگر یک کار بخواهم پیشنهاد بدهم این است:
امشب، قبل از خواب، چند دقیقه با خودت صادقانه فکر کن که روابطت با غذا، وزن، بدن، خواب و حال‌وهوای روانی‌ات چطور است.
اگر دیدی چیزی در این میان به کمک حرفه‌ای نیاز دارد، همان لحظه یک قدم کوچک بردار:
یک نوبت مشاوره، یک تماس، یک پیام؛
گاهی همین قدم کوچک، شروع بزرگ‌ترین تغییرهای زندگی است