پزشکی در زمینه‌ی خواب به صورت یکسره در حال تحول است و همیشه پژوهشهای بیشتری در حال انجام است تا نشانه‌های و علت‌های بیماریهای خواب کشف شود.

سازمان‌هایی هم‌چون آکادمی پزشکی خواب آمریکا (AASM) از سال ۱۹۷۰ در کوشش به منظور رسیدن به پیشرفت‌هایی در زمینه‌ی بیماریهای خواب هستند.

طی چند دهه گذشته همواره به علت تحقیقات و بررسی‌های بیشتر، میزان بیماریهای خواب کشف شده به سرعت در حال افزایش هستند.

خواب یکی از با اهمیت‌ترین بخش‌های زندگی ما انسان‌ها محسوب میشود و در صورتیکه اختلالی در آن به وجود بیاید، در همه ارکان مختلف زندگی ما اثرگذار خواهد بود.

خواب آلودگی روزانه، ملال و خستگی، اختلالات تنفسی و دیگر مشکلات بدنی از جمله مسائلی هستند که بیماریهای خواب منتج به آنها می‌شوند.

تاکنون سه نسخه‌ی متفاوت از اختلالهای خواب در سالهای ۲۰۰۵، ۲۰۱۲ و ۲۰۱۴ پخش شده‌اند. در آخرین نسخه‌ای که انتشار یافته یعنی نسخه‌ی سال ۲۰۱۴ بیماریهای خواب به دسته‌های زیر تقسیم شدند:

بی‌خوابی، مشکلات تنفسی در حین خواب، اختلال پرخوابی، اختلالات نارکولپسی، اختلالات پاراسومنیا و اختلالات حرکتی در ارتباط با خواب که در این نوشته بیشتر در مورد هریک از این بیماریهای خواب و شیوه‌ی درمان آن‌ها خواهیم خواند.

اینسومنیا یا بی‌خوابی

بی‌خوابی که بنام علمی اینسومنیا شناخته میشود، در حقیقت بیماریی هست که در آن شخص در شرایط ایده‌آل بسختی به خواب می‌رود و یا هرگز کل شبانه‌روز را نمی‌خوابد.

دسته ICSD بی‌خوابی را به چند دسته‌ی بی‌خوابی طبیعی، بی‌خوابی کوتاه مدت و بی‌خوابی مزمن تقسیم کرده است.

گاها مواردی هم‌چون اضطراب و نگرانی، هراس و دلواپسی منتهی به خوابی میشود، ولی چنانچه بی‌خوابی بدون علت هم تکرار شود و سبب خواب آلودگی هر روزه، کاستی حافظه، اختلالات خلقی و درماندگی فرد در انجام بخش زیادی از وظایفش شود، اختلال محسوب میگردد و بایست به دنبال راهکارهایی برای علاج آن بود.

چنانچه شما نیز به چنین مشکلی گرفتار هستید، باید از روش‌هایی هم‌چون مدیتیشن، ورزش، آگاهی ذهنی و تمرینات تنفسی به منظور بهترشدن وضعیت خواب خود بهره جویی کنید، ولی چنانچه این شیوه‌ها به میزان لازم پاسخگو نبودند، بایست به روانشناس مراجعه نمایید و با بکارگیری راهکارهای رفتارشناختی درمان شوید.

مشکلات تنفسی در ارتباط با خواب

نوع دیگری از اختلالهای خواب به مشکلات بدنی فرد وابسته است به معنای قطع تنفس در موقع خواب است که آپنه نیز نامیده میشود.

این آپنه‌ها بیشتر بین ده تا سی ثانیه زمان می‌برند و منتج به احساس خفگی فرد میشود، در نهایت فرد بارها در حین شب از خواب هوشیار میشود.

برای برطرف کردن این اختلال نیاز هست که به دکتر متخصص همگانی مراجعه نمایید و از روش‌هایی هم‌چون کم کردن وزن، تغییر مدل خواب و غیره براساس توصیه‌ی طبیبان بهره جویی کنید.

اختلال هیپرسومنولنس یا پرخوابی

نوع دیگری از اختلالهای خواب وجود دارد که بنام هیپرسومنولنس یا پرخوابی شناخته می‌شوند.

این مشکل در زندگی روزمره‌ی فرد تاثیرگذار بوده و دشواری هایی را برای وی بهمراه دارد.

این اشخاص بیشتر طی شب را به میزان لازم می‌خوابند، ولی باز هم احساس نیاز بیشتری به خواب پیدا میکنند.

این دشواری در غالب آنهایی که دچار افسردگی و یا اختلالات دوقطبی هستند، مشاهده میشود.

با وجود این، در بخش زیادی از اشخاص این دشواری به علت سبک و شیوه زندگی اشتباه شکل میگیرد و بیشتر طبیبان با توصیه‌هایی در زمینه‌ی تغییر سبک و شیوه زندگی بدنبال درمان این دشواری هستند.

با وجود این، یکی از اصلی‌ترین شیوه‌های درمان این نوع از مشکل خواب درمان شناختی رفتاری است که از تغییر عادات خواب برای علاج سود می‌جویند.

چنانچه به نوع از مشکل خواب گرفتار هستید، بهیچوجه دلواپس نباشید، چرا که این مشکل را جزو درمان‌پذیرترین بیماریهای خواب تلقی میکنند.

نارکولپسی

نارکولپسی که خیلی شبیه با اختلال هیپرسومنولنس است، نوع بعدی بیماریهای خواب محسوب میشود.

تفاوت این مشکل با هیپرسومنولنس در این است که شخص مبتلا شده به هیچ وجه قادر به کنترل خواب‌آلودگی خود نیست و امکان دارد در جلسه، درون آسانسور و یا هر جایی که اوج گرفت، فرد را وادار به خوابیدن کند.

به همین علت است. که این نوع از اختلالهای خواب را بیشتر به عنوان «حمله‌ی خواب» یا «هجوم خواب» می‌شناسیم.

نارکولپسی شاید خنده‌دارترین و با این وجود سخت‌ترین اختلال در ارتباط با خواب باشد که میتوان از آن صحبت کرد. در یکی از مقالات جالب از دگاردین ، نویسنده در مورد یکی از همکارانش که به نارکولپسی مبتلا است، صحبت میکند.

او اظهار میکند نارکولپسی بهیچوجه شوخی نیست، بلکه یک بیماری حقیقی و ترسناک است.

شما به عنوان شخص مبتلا شده به نارکولپسی هنگام اسب‌سواری، غواصی یا در جلسه‌ی دندانپزشکی خواب‌تان بگیرد و بهیچوجه نتوانید آن را مهار کنید.

او در مقاله نشان میدهد که بخش زیادی از اشخاص یا اطرافیان ما به اختلال‌های خواب گرفتار هستند، ولی بیشتر آن را ندیده می‌انگارند.

با این وجود، این اختلالها بیشتر تاثیر بسیار منفی‌ای بر رویه زندگی اشخاص دارند.

او هم‌چنین نشان میدهد که اشخاص باید نسبت به این اختلالها آگاهی کامل داشته باشند و در صورت لزوم با رجوع به دکتر متخصص به ویژه روانشناس به مداوا مشکل خود بپردازند.

پاراسومنیا

پاراسومنیا یا خواب پریشی را میتوان رایج‌ترین مشکل خواب در نگاه گرفت که شاید شما نیز به آن گرفتار باشید.

چنانچه در حین خواب راه می‌روید و یا با خود حرف می‌زنید، شاید گرفتار پاراسومنیا هستید.

این نوع از مشکل خواب هم همانند موارد قبلی به دو بخش بدنی و روانی تقسیم میشود. بعضی افراد مبتلا به پاراسومنیا از تشنج، آریتمی‌های قلبی و اختلالات تنفسی رنج میبرند، ولی مابقی که تعدادشان نیز بیش‌تر است، غالبا به علت اضطراب و نگرانی، هراس فقدان چیزهایی که دوست‌شان داریم و مواردی شبیه رخ می‌ده.